Velikosrpski nacionalni programi- ishodišta i posljedice

Velika Srbija je politička kovanica kojoj skoro uopšte nije potrebno objašnjenje. Ona podrazumeva političku nameru (i njeno sprovođenje) za uspostavljanje srpske države na osnovu jednostrano interpretiranih etničkih i istorijskih kriterijuma, koji bi obuhvatao susedna područja koja objektivno pripadaju drugim narodima i državama ili državnim zajednicama. Ovaj oblik državne megalomanije nije srpska specijalnost. U određenim periodima njegove istorije, mnoge nacije, velike i male, „patile su“ od toga, i među poslednjim (Poljaci, Litvanci, Bugari, Albanci, Hrvati, Grci …), koji su kasnili sa uspostavljanjem nacionalnih država. U tim slučajevima, proglašena nacional-romantičarska težnja za „velikom državom“ takođe se može posmatrati kao faktor političke mobilizacije ljudi u teškom položaju. Sam termin Velike Srbije, kao i odgovarajući izrazi povezani sa drugim narodima, uglavnom se nisu koristili u političkim programima. Dodeljen je uglavnom sa strane, često sa određenim diskreditativnim ciljem, jer je podrazumevao nepopularni ekspanzionizam na štetu susednih naroda. Štaviše, svi su to želeli odbaciti kao nešto politički nesportsko, jer je „velika sila“ uvek bila na ivici narušavanja komšijskih odnosa, poremećaja odnosa u širem prostoru ili pretnji nekim bivšim međunarodnim sporazumima. Stoga se takvi programi pojavljuju u našem okruženju uoči nekih važnih događaja kao što su. pad Osmanskog carstva, pre i tokom svetskih ratova i pre raspada Jugoslavije ili komunizma, kada je „crtanje granica“ lakše braniti kao „ispravljanje nepravde“ i može se staviti u kontekst „sređivanja situacije“ i stabilizacije regiona na duže vreme .. ..